سوختگی اورژانس
سوختگی از نظر بسیاری از مردم ترسناک ترین و وحشناک ترین نوع آسیب به بدن قلمداد می شود . زیرا تقریبا هر فردی در طول زندگی دچار درجه ای از سوختگی شده ودرد و اضطراب ناشی از سوختگی را تجربه کرده است
بیشترین قربانیان سوختگی را کودکان ، زنان و سالمندان تشکیل میدهند
و دومین علت مرگ و میر کودکان زیر 12 سال سوختگی است
بیشترین خطر در سوختگی برای کودکان زیر 5 سال و افراد بالای 55 سال است
بیشترین حوادث منجر به سوختگی در خانه رخ میدهد
همراه با سوختگی خفگی ناشی از دود گاز دی اکسید کربن مهمترین عامل مرگ در ساعات اولیه سوختگی است
تعریف سوختگی :
ضایعات بافتی هستند که به علت های متعدد از جمله حرارت زیاد مواد شیمایی سوزاننده و جریان الکتریسیته ایجاد میشود.
سوختگی خشک ( حرارتی ) : در اثر سوختگی شعله آتش ، سیگار ، سایش طناب
سوختگی مرطوب : بخار ، آب جوش ، روغن داغ
انواع سوختگی :
سوختگی سطحی : فقط سبب تورم ، قرمزی ، حساسیت پوست و بطور طبیعی بدون باقی گذاشتن اثری از خود بهبود می یابد نیاز به مراقبت پزشکی ندارد بعد از 48 تا 72ساعت درد از بین میرود .
عمق و وسعت سوختگی بسیار مهم است .هر چقدر وسعت سوختگی بیشتر باشد، میزان خطر آن نیز بیشتر خواهد بود .
سوختگی متوسط : ایجاد تاول میکند و در صورت رسیدگی نکردن مستعد عفونت است بین 7 تا 14 روز بهبودی حاصل میشود
سوختگی عمیق : ضخامت کاملی از لایه های پوست را درگیر می کند محل سوختگی به رنگ قهوه ای در می آید و ممکن است با وجود وسعت سوختگی دردی نداشته باشد زیرا گاهی اوقات اعصاب مربوط به درد نیز در محل سوختگی از بین می روند . عدم وجود حس ، درد، خون ریزی
عوامل تعیین کننده اهمیت سوختگی
درجه سوختگی
درصد سوختگی
شدت سوختگی
سن
محل سوختگی
عوامل زمینه ای ( وضعیت سلامت قبل از صدمه )
بایدها و نبایدها در کنترل سوختگی
سوختگی سطحی :
( بایدها ) به کار بردن آب سرد در موضع سوختگی ، پانسمان خشک
(نباید ها ) قرار دادن کره ، خمیر دندان ، سیب ، تخم مرغ و نظایر آن
سوختگی متوسط :
(بایدها ) فرو بردن در آب سرد ، پانسمان خشک ، درمان شوک و اعزام به مراکز درمانی
(نبایدها ) ترکانیدن تاولها ، برداشتن پوستهای باقیمانده ، مالیدن پمادهای خانگی ، پانسمان مرطوب
سوختگی عمیق :
(بایدها) پانسمان با وسایل استریل ، درمان شوک ، بررسی مشکلات تنفسی ، اعزام سریع به مراکز درمانی
(نبایدها ) برداشتن البسه های که به پوست چسبیده ، استفاده از پمادهای خانگی بر روی موضع
اصول کلی کمکهای اولیه در سوختگی
حذف عامل سوختگی
ـ ارزیابی بیمار
ـ درمان سوختگی
ـ انتقال بیمار به مرکز درمانی
اقدامات عمومی
خارج کردن انگشتر، النگو، کمربند، پوتین و امثال آنها قبل از آنکه تورم ایجاد شود
قرار دادن اندام آسیب دیده بالاتر از سطح قلب جهت کم کردن تورم درنظر داشتن سایر آسیبها مثل ترومای فیزیکی
پانسمان خشک
اقدامات اختصاصی
شستن با آب سرد (کاهش پیشرفت عمق سوختگی)
شستن با آب ولرم (کاهش درد )
به مدت 15 تا 20 دقیقه
پرهیز از تماس مستقیم با یخ
چون باعث افزایش شدت آسیب و احتمال هیپوترمی میشود.
منبع : جزوه اورژانس سوختگی ، برق گرفتگی و صاعقه گرفتگی چیا حکیمی
نویسنده : لیلا زندوکیلی کارشناس ارشد مدیریت بحران